Black Mass (2015): ijskoude macht en moreel verval in Boston

Met Black Mass duikt regisseur Scott Cooper diep in de duistere onderwereld van Boston in de jaren zeventig en tachtig. De film vertelt het waargebeurde verhaal van James Whitey Bulger, een beruchte gangster die dankzij een controversiële samenwerking met de FBI decennialang vrijwel onaantastbaar bleef. Wat Black Mass onderscheidt van de gemiddelde misdaadfilm is niet zozeer de plot, maar de kille, bijna klinische manier waarop macht, corruptie en moreel verval worden ontleed.

Verhaal en toon

Het narratief volgt Bulger vanaf het moment dat hij door jeugdvriend John Connolly, inmiddels FBI-agent, wordt benaderd als informant. Wat begint als een pragmatische uitwisseling van informatie ontspoort al snel in een symbiotische relatie waarin wetshandhaving en georganiseerde misdaad nauwelijks nog van elkaar te onderscheiden zijn. De toon is consequent donker en afstandelijk. Black Mass weigert zijn protagonist te romantiseren en toont geweld niet als spektakel, maar als een berekende machtsdaad zonder glamour.

Regie en spel

Scott Cooper kiest voor een sobere regiestijl die de acteurs maximaal ruimte geeft. Johnny Depp levert een van de meest besproken vertolkingen uit zijn carrière. Onherkenbaar door make-up en een verstilde lichaamstaal speelt hij Bulger als een man zonder empathie, gedreven door controle en paranoia. Het is een performance die door critici werd geroemd om zijn dreiging en precisie, al vonden sommigen het personage bewust emotioneel ondoorgrondelijk. Joel Edgerton geeft Connolly een sluimerende tragiek, terwijl Benedict Cumberbatch als Bulgers broer, een invloedrijke politicus, overtuigend de morele blindheid van het systeem belichaamt.

Stijl en thematiek

Visueel is Black Mass grauw en ingetogen, met een kleurenpalet dat perfect aansluit bij de morele leegte van het verhaal. Thema’s als loyaliteit, verraad en institutionele corruptie lopen als een rode draad door de film. Opvallend is hoe de film structureel kiest voor fragmentarische scènes, wat bijdraagt aan het gevoel van onvermijdelijke escalatie, maar ook leidt tot kritiek op het tempo en de emotionele betrokkenheid.

Context en opvallende details

De film is gebaseerd op het boek Black Mass: The True Story of an Unholy Alliance Between the FBI and the Irish Mob. In professionele beoordelingen werd vooral de historische nauwkeurigheid en de rauwe toon gewaardeerd. Tegelijkertijd klonk er kritiek op het gebrek aan psychologische verdieping van nevenpersonages en de episodische opbouw. Toch werd Black Mass breed erkend als een serieuze, volwassen misdaadfilm die zich duidelijk onderscheidt van meer flamboyante genreklassiekers.

OmniGuide-rating

★★★★☆

Afsluitende duiding

Black Mass is geen film die behaagt of meesleept in traditionele zin. Het is een kille, confronterende blik op hoe misdaad kan floreren wanneer macht en opportunisme elkaar vinden. Dankzij een onvergetelijke hoofdrol en een compromisloze toon blijft de film hangen, ook al laat hij de kijker bewust op afstand. Voor liefhebbers van realistische misdaaddrama’s is dit een indringende, zij het sombere ervaring.