Hallucinaties, woede en waanzin in de woestijn: Fear and Loathing in Las Vegas (1998)

Gonzo-cultklassieker blijft uitdagen

Met Fear and Loathing in Las Vegas (1998) leverde regisseur Terry Gilliam een film af die even chaotisch, hallucinerend en compromisloos is als het boek waarop hij zich baseerde: Hunter S. Thompson's gelijknamige roman uit 1971. Wat ooit begon als een verslag van een motorwedstrijd in de woestijn van Nevada, ontspoorde bij Thompson tot een satirische aanval op de Amerikaanse droom – met een vrachtlading LSD, mescaline en ether op de achterbank. Gilliam vertaalt die doorgeslagen trip naar een film die je ofwel afstoot, of volledig opslokt.

Depp en Del Toro op hun meest losgeslagen

Johnny Depp kruipt in de huid van Raoul Duke – het alter ego van Thompson – en levert een maniakale, gedetailleerde performance af, compleet met scheve zonnebril, mumelende stem en nerveuze tics. Aan zijn zijde: Benicio Del Toro als Dr. Gonzo, een gewelddadige, paranoïde advocaat wiens gedrag voortdurend flirt met het groteske. Samen zijn ze op “journalistieke” missie in Las Vegas, maar het enige wat ze echt najagen is een eindeloze reeks chemische roesmomenten.

Hun dialogen zijn scherp, absurd en vaak briljant, maar soms ook ronduit vermoeiend. Dat is precies Gilliam’s punt: deze film is een bad trip, en je mag hem van binnenuit meemaken.

Visuele overdaad met een missie

Gilliam, bekend van onder andere Brazil en 12 Monkeys, schuwt het overdreven theatrale niet. De film zit vol vervormde perspectieven, visuele trucage, snelle cuts en kleuren die in je gezicht ontploffen. De cinematografie van Nicola Pecorini draagt bij aan dat opgejaagde, vervreemdende gevoel – Las Vegas verandert in een krankzinnig doolhof waar realiteit nauwelijks nog te onderscheiden is van hallucinatie.

Maar achter de visuele razernij zit kritiek: op consumentisme, oorlogstrauma, politiegeweld en vooral op hoe de idealen van de jaren zestig zijn verdampt in cynisme en verslaving. Dit is geen simpele drugsfilm, maar een maatschappelijk commentaar in de vermomming van een psychedelische nachtmerrie.

Kritiek en cultstatus

Toen de film uitkwam in 1998, waren de reacties gemengd tot vijandig. Sommigen prezen de radicale stijl, anderen vonden het onverteerbaar. Inmiddels is de film uitgegroeid tot cultklassieker, geliefd bij fans van underground cinema, Hunter S. Thompson-aanhangers en studenten die hem onder invloed keken (en niet begrepen).

Op recensiesites scoort de film wisselend:

• Rotten Tomatoes: 50% (kritische consensus is verdeeld)

• Metacritic: 41/100

• Letterboxd: 3.8/5 (sterke cult-following)

• Roger Ebert gaf slechts 1 ster, noemde het “een film over drugs die aanvoelt als een film onder invloed van drugs – zonder genot voor de kijker”

OmniGuide score

Gebaseerd op het uiteenlopende kritische en publieksontvangst, én het feit dat deze film een uniek audiovisueel experiment is dat niet voor iedereen is weggelegd, geven wij:

★★★☆☆ (3 van 5 sterren)

Deze film is geen gemakkelijke zit, maar wie zich overgeeft aan het absurde ritme en de chaos wordt beloond met een filmervaring die je nergens anders krijgt.