Joker: Folie à Deux (2024): Muzikale waanzin of thematische doodlopende straat?

Met Joker: Folie à Deux keert Todd Phillips terug naar het ontwrichte universum dat hij in 2019 neerzette als een rauwe, nihilistische karakterstudie. Wat destijds begon als een losstaande, sombere herinterpretatie van een iconische schurk, groeit hier uit tot iets veel radicalers: een hybride van rechtbankdrama, psychologisch portret en musical. Die keuze maakt deze film tegelijk gedurfd, vervreemdend en diep polariserend.

Verhaal en toon

De film pikt de draad op na de gewelddadige climax van Joker. Arthur Fleck zit opgesloten en wacht op zijn proces, terwijl zijn publieke persona is uitgegroeid tot een symbool waar hij zelf nauwelijks nog grip op heeft. In deze benauwde context ontmoet hij Harleen Quinzel, gespeeld door Lady Gaga. Hun relatie vormt de emotionele kern van de film en ontvouwt zich deels via muzikale sequenties die balanceren tussen fantasie en realiteit.

De toon is afstandelijker en minder confronterend dan die van zijn voorganger. Waar Joker je de afgrond in sleurde, observeert Folie à Deux vooral de echo’s van die val. Het tempo ligt lager, de spanningsboog is fragmentarischer en de film lijkt bewust te schuren tegen de verwachtingen van het publiek.

Regie en spel

Joaquin Phoenix is opnieuw compromisloos. Zijn Arthur is stiller, fysiek brozer en emotioneel uitgeput. Phoenix speelt minder naar buiten toe, maar juist die ingehouden aanpak maakt zijn vertolking beklemmend. Lady Gaga verrast met een gelaagde Harleen Quinzel die niet louter fungeert als tegenpool, maar als katalysator voor Arthurs innerlijke chaos. Haar zang is functioneel ingezet: niet als showelement, maar als verlengstuk van de psyche van beide personages.

Phillips’ regie is beheerst, soms zelfs ascetisch. Hij vermijdt expliciete sensatie en kiest voor lange scènes waarin stilte en ongemak de boventoon voeren. Dat is moedig, maar het vraagt ook veel geduld van de kijker.

Stijl en thematiek

Visueel blijft de film trouw aan het grauwe, zeventigerjarengevoel van zijn voorganger. De cinematografie benadrukt isolatie en institutionele kilte, terwijl de muzikale intermezzo’s juist uitbundig en artificieel aanvoelen. Die botsing is geen toeval: de film onderzoekt hoe fantasie en destructie elkaar versterken binnen een gedeelde waan, precies wat de titel suggereert.

Thematisch draait Joker: Folie à Deux om verantwoordelijkheid. Niet alleen die van Arthur, maar ook die van een samenleving die geweld romantiseert en vervolgens ontkent. Tegelijk lijkt de film te worstelen met zijn eigen bestaansrecht: hij bekritiseert de mythologisering van de Joker, terwijl hij er onvermijdelijk zelf aan bijdraagt.

Context en opvallende details

De keuze om van deze sequel een musical te maken was al vroeg onderwerp van debat. In de filmgeschiedenis is dat een zeldzame stap voor een comicboekvervolg, en het plaatst Folie à Deux in een traditie van anti-sequels die bewust ingaan tegen publieksverwachtingen. De productie werd gekenmerkt door een sterke focus op praktische sets en live zang, wat de rauwheid ten goede komt, maar ook bijdraagt aan het ongemak dat de film oproept.

OmniGuide-rating

★★★★☆ (4 van de 5 sterren)

Afsluitende duiding

Joker: Folie à Deux is geen film die wil behagen. Het is een bedachtzame, soms frustrerende voortzetting die meer vragen stelt dan antwoorden geeft. Niet alles werkt: de musicalvorm voelt op momenten als een conceptuele barrière in plaats van een verrijking. Maar de ambitie, het acteerwerk en de thematische scherpte maken dit tot een intrigerend, eigenzinnig werk. Voor wie bereid is zich opnieuw ongemakkelijk te laten maken, biedt deze film een sombere maar fascinerende spiegel.