Platoon (1986): De hel van Vietnam door de ogen van een soldaat

Moreel verval in de jungle

Platoon is geen doorsnee oorlogsfilm. Regisseur Oliver Stone, zelf Vietnamveteraan, maakte met deze film een rauwe, persoonlijke afrekening met de oorlog. Geen heldendaden, geen opgepoetste patriottisme – wat we hier zien is morele verwarring, psychologische uitputting en een strijd waarin goed en kwaad soms niet meer te onderscheiden zijn.

De film vertelt het verhaal van Chris Taylor (Charlie Sheen), een jonge Amerikaan die vrijwillig naar Vietnam trekt, maar al snel beseft dat zijn grootste vijand zich niet alleen buiten, maar ook binnen zijn eigen peloton bevindt. Hij raakt verstrikt in de spanningen tussen twee sergeanten: de rationele, rechtvaardige Elias (Willem Dafoe) en de cynische, brute Barnes (Tom Berenger).

Achtergrond en productie

Oliver Stone baseerde Platoon grotendeels op zijn eigen ervaringen als infanterist in Vietnam. Het script schreef hij al in 1971, maar het duurde meer dan een decennium voordat de film daadwerkelijk werd gemaakt. De opnames vonden plaats op de Filipijnen, waar de acteurs – net als echte rekruten – een militaire training van drie weken kregen. Het doel: totale onderdompeling in de geest van de oorlog.

De casting is indrukwekkend. Naast Sheen, Dafoe en Berenger – die alle drie een gelaagde prestatie neerzetten – zien we onder andere jonge versies van Forest Whitaker en Johnny Depp. Berenger en Dafoe kregen allebei een Oscarnominatie, en de film zelf won vier Oscars, waaronder die voor Beste Film en Beste Regisseur.

Visuele en thematische impact

Wat Platoon vooral onderscheidt, is de manier waarop Stone de chaos van oorlog vertaalt naar het scherm. De camera beweegt onrustig, de geluiden van schoten en helikopters zijn dreigend en constant. Maar het is de thematische gelaagdheid die de film tijdloos maakt: schuld, macht, loyaliteit en de vraag of er in oorlog überhaupt zoiets bestaat als moraliteit.

De bekende scène waarin Elias wordt neergeschoten terwijl hij door de jungle vlucht – armen gespreid als een Christusfiguur – groeide uit tot een van de meest iconische beelden uit de filmgeschiedenis.

Wat zeggen de critici?

Platoon wordt door critici wereldwijd beschouwd als een van de beste oorlogsfilms ooit gemaakt. De film scoort zeer hoog op verschillende platforms:

• Rotten Tomatoes: 89% (Tomatometer)

• Metacritic: 92/100

• Letterboxd: 4,1/5

• RogerEbert.com: 4/4 sterren

De lof richt zich vooral op de authenticiteit, de sterke acteerprestaties en Stones compromisloze visie. Sommige critici wezen op de soms theatrale contrasten tussen goed (Elias) en kwaad (Barnes), maar dat doet volgens de meeste recensenten niets af aan de kracht van het verhaal.

OmniGuide rating

Gebaseerd op de beoordelingen van verschillende toonaangevende filmwebsites en onze eigen waardering, geven wij Platoon:

⭐⭐⭐⭐⭐
5 van de 5 sterren

Een intense, eerlijke en emotioneel verwoestende film die blijft hangen – of je nu geïnteresseerd bent in geschiedenis, cinema of menselijke psychologie.

---

Wil je een film zien die je niet spaart, maar wel raakt? Platoon is geen comfortabele zit, maar wel een die je niet snel vergeet.