Taxi Driver (1976) – Een hypnotische reis door de donkere straten van New York

De film Taxi Driver (1976), geregisseerd door Martin Scorsese en geschreven door Paul Schrader, wordt beschouwd als een van de grootste klassiekers in de filmgeschiedenis. Dit psychologische drama volgt de mentale afdaling van Travis Bickle, een eenzame en getraumatiseerde Vietnam-veteraan, die probeert te overleven in een door misdaad en verval geteisterde stad. De film is een krachtige studie van eenzaamheid, waanzin en het morele verval van de maatschappij.

Achtergrond en betekenis

Met Taxi Driver bracht Scorsese in de jaren '70 een sombere, maar iconische film uit die de post-Vietnam-generatie vastlegde. Robert De Niro's vertolking van Travis Bickle werd legendarisch, met de beruchte quote “You talkin' to me?” als een van de meest geciteerde regels in de filmgeschiedenis. De film was een product van zijn tijd: de Verenigde Staten waren in de greep van sociale onrust, en New York City werd gezien als een brandhaard van geweld en corruptie. Dit vormt de achtergrond van Travis' vervreemding en zijn wens om de “smerigheid” van de stad te “reinigen”.

De film speelt zich af tegen een achtergrond van neonlichten, vervallen straten en constante regen, wat bijdraagt aan het gevoel van isolatie dat Bickle ervaart. Hij is een nachttaxi-chauffeur die door de donkere straten van de stad zwerft en stilaan de grip op de realiteit verliest. Travis’ groeiende obsessie met het "bevrijden" van een minderjarige prostituee, Iris (gespeeld door een jonge Jodie Foster), wordt het ultieme bewijs van zijn vervreemding.

Filmische stijl en symboliek

Taxi Driver is een visueel meesterwerk, waarin Scorsese gebruik maakt van intens expressieve cinematografie om de innerlijke wereld van Travis uit te beelden. De legendarische soundtrack van Bernard Herrmann (die zijn laatste werk zou zijn voordat hij overleed) versterkt de sfeer van een stad die voortdurend op het randje van instorting lijkt te staan. De muziek is dreigend, hypnotiserend en draagt bij aan de onderhuidse spanning van de film.

De iconografie van de film, met name de manier waarop Travis zichzelf heruitvindt als een zelfbenoemde 'wreker', toont hoe diep de vervreemding van een individu kan gaan. Zijn Mohawk-kapsel tijdens de climax van de film is een symbool van zijn transformatie naar een man die alles verloren heeft, behalve zijn gewelddadige doel.

Recensies en ontvangst

Bij de première in 1976 was Taxi Driver een controversiële film vanwege zijn brute geweld en verontrustende thema’s. Desondanks werd de film al snel erkend als een meesterwerk. Taxi Driver werd genomineerd voor vier Academy Awards, waaronder Beste Film en Beste Acteur voor Robert De Niro. Hoewel de film geen Oscar won, heeft hij door de jaren heen aan status gewonnen.

Rotten Tomatoes: 96%
Metacritic: 94
RogerEbert.com: 4/4 sterren

De film is geprezen om zijn rauwe, compromisloze blik op de menselijke psyche en de stedelijke paranoia van de jaren '70. Roger Ebert noemde de film “een van de meest krachtige en verontrustende ervaringen die de cinema biedt”, en prees vooral De Niro's “schitterend verontrustende” vertolking van Travis.

Interessante weetjes

• De iconische improvisatie: De beroemde scène waarin Travis in de spiegel kijkt en de zin "You talkin' to me?" uitspreekt, was volledig geïmproviseerd door Robert De Niro. Deze improvisatie werd onmiddellijk een van de bekendste momenten in de film.
• De controversiële climax: Het gewelddadige einde van de film wekte destijds veel discussie op. Scorsese gebruikte hiervoor een speciaal kleurenfilter om het bloed minder grafisch te laten lijken, wat de film de benodigde goedkeuring van de MPAA gaf.
• Jodie Foster's rol: Jodie Foster was pas 12 jaar toen ze de rol van Iris speelde. Voor sommige van de explicietere scènes werd haar oudere zus als body double gebruikt. Foster ontving lof voor haar indrukwekkende vertolking van een kind dat te vroeg volwassen moest worden.

OmniGuide beoordeling

Taxi Driver is een tijdloos meesterwerk dat zijn donkere, nihilistische boodschap op onvergetelijke wijze overbrengt. Scorsese's regie, De Niro's legendarische optreden en de beklemmende soundtrack van Bernard Herrmann maken het tot een film die je niet loslaat, zelfs lang nadat de aftiteling is afgelopen.

Beoordeling: 5 van de 5 sterren

⭐⭐⭐⭐⭐