The Dictator (2012): een satire die schaamteloos over de schreef gaat

Een dictator die vooral je lachspieren regeert

Sacha Baron Cohen is al jaren meester in ongemakkelijke humor, maar met The Dictator stapt hij af van zijn bekende nep-documentairestijl. In plaats daarvan kiest hij voor een volledig script, waarin hij Admiral General Aladeen speelt: heerser van het fictieve Wadiya en wandelende verzameling ego, paranoia en verkeerde beslissingen. De film mixt politieke satire met fysieke humor en grove grappen die soms scherp raken, soms vooral bedoeld lijken om schaamteloos te choqueren.

Achtergrond en productie

De film is geregisseerd door Larry Charles, die eerder met Baron Cohen werkte aan Borat en Brüno. Waar die films sterk leunden op gefilmde confrontaties met nietsvermoedende mensen, moest The Dictator functioneren als klassieke komedie. Dat gaf de makers ruimte om Aladeens wereld op te bouwen met grotere scènes, absurdische powerfantasieën en karikaturale politieke verwijzingen.

Tijdens de promotie dook Baron Cohen volledig in karakter op de rode lopers – inclusief het beroemde incident op de Oscars, waar Aladeen zogenaamd de as van Kim Jong-il over een presentator uitstrooide. Het was precies het soort publiciteit dat de film nodig had: groots, ongemakkelijk en lastig te vergeten.

Ontvangst: verdeeld maar nooit saai

Bij première werd de film behoorlijk gemengd ontvangen. Veel critici waardeerden de scherpe momenten en het tomeloze spel van Baron Cohen, maar vonden dat de grapdichtheid wisselde en dat het verhaal soms uit balans raakte. Toch was er ook lof voor de speelse manier waarop de film hypocrisie van westerse politiek en macht bespotte.

Een aantal toonaangevende sites gaf de film lichte tot matige positieve scores, vaak met de kanttekening dat het vooral werkt als je houdt van humor die geen heilige huisjes spaart. Publiekswaarderingen liggen iets hoger dan de kritieken, wat past bij Cohen’s reputatie: de film sloeg beter aan bij kijkers die precies weten wat ze van hem kunnen verwachten.

Interessante weetjes

• De naam Wadiya en de look van Aladeen zijn bewust samengesteld uit allerlei clichés over dictatoriale regimes, waardoor niets te direct naar één specifiek land verwijst.

• Zo’n beetje elke cameo in de film – van sporters tot muzikanten – werd last minute geregeld via persoonlijke contacten.

• Het slotmonoloog, waarin Aladeen de Amerikaanse politiek fileert, werd door veel kijkers gezien als een van de sterkste stukken satire die Cohen gemaakt heeft.

Gemiddelde waarderingen

(afgerond uit publieke criticus- en gebruikersscores van meerdere filmplatforms)

• Critici gemiddeld: rond 60/100

• Publiek gemiddeld: rond 65–70/100

OmniGuide-beoordeling

Op basis van de verzamelde beoordelingen én onze eigen analyse komt OmniGuide uit op:

★★★☆☆ – 3 van de 5 sterren

Conclusie:
The Dictator is een losse, energieke en vaak onvoorspelbare komedie die niet overal even scherp is, maar wel een paar momenten heeft die hard binnenkomen. Wie houdt van Sacha Baron Cohens grenzenverleggende stijl, vindt hier genoeg om smakelijk om te lachen. Wie subtielere satire zoekt, moet misschien ergens anders zijn.