© Production Company
Patton
Patton (1970) is een episch oorlogsdrama over het leven van de controversiële Amerikaanse generaal George S. Patton tijdens de Tweede Wereldoorlog. De film volgt zijn militaire successen in Noord-Afrika en Europa, zijn flamboyante persoonlijkheid en de conflicten met zijn superieuren. George C. Scott levert een iconische vertolking van de generaal, die zowel bewondering als afkeer oproept. De film won zeven Oscars, waaronder Beste Film en Beste Acteur.OmniGuide recensie Patton
Patton (1970): Portret van een Generaal met Twee Gezichten
Groots, theatraal en doordrenkt van controverse
De film Patton uit 1970 is een imposant biografisch portret van generaal George S. Patton, één van de meest opvallende Amerikaanse bevelhebbers uit de Tweede Wereldoorlog. Met een legendarische openingsscène – Patton voor een reusachtige Amerikaanse vlag – laat regisseur Franklin J. Schaffner meteen zien dat dit geen standaard oorlogsepos is. Dit is een karakterstudie van een man die even briljant als megalomaan was. George C. Scott’s vertolking van de generaal wordt tot op vandaag beschouwd als een van de krachtigste acteerprestaties ooit.
Feiten en achtergrond
De film is gebaseerd op twee biografieën: Patton: Ordeal and Triumph van Ladislas Farago en A Soldier's Story van Omar N. Bradley (die ook als militair adviseur voor de film optrad). Het script is mede geschreven door Francis Ford Coppola – nog vóór zijn doorbraak met The Godfather. Coppola’s betrokkenheid was aanvankelijk controversieel: studio executives vonden zijn benadering te poëtisch en te weinig “patriottisch”. Gelukkig kreeg hij toch groen licht.
De film won maar liefst 7 Academy Awards, waaronder Beste Film, Beste Regisseur en Beste Acteur (al weigerde George C. Scott zijn Oscar uit protest tegen het competitie-element van acteerprijzen). Ook won Patton in 1971 de BAFTA voor Beste Acteur en Beste Montage.
Wat maakt Patton zo bijzonder?
1. George C. Scott’s acteerprestatie
Zijn vertolking is even charismatisch als verontrustend. Scott speelt Patton als een man die leeft voor oorlog – niet alleen als militaire noodzaak, maar als spirituele roeping. Hij is poëtisch, bijgelovig, soms racistisch en altijd onvoorspelbaar. Geen karikatuur, maar een complexe figuur.
2. Stilistische keuzes
De cinematografie is groots, vaak breed geschoten in natuurlijke belichting, wat de schaal van de oorlog voelbaar maakt. De muziek van Jerry Goldsmith geeft de film een epische, bijna religieuze grandeur.
3. Geen verheerlijking
Ondanks zijn status als oorlogsheld, laat de film ook Pattons duistere kanten zien. Zijn uitbarstingen, arrogantie, en het beroemde “slapping incident” (waarbij hij een soldaat met shellshock sloeg) worden niet weggemoffeld. Dat maakt Patton menselijk en eerlijk.
Kritieken en scores
Patton wordt op filmlijsten vaak genoemd als een van de beste biografieën ooit gemaakt. Critici prezen de film om zijn nuance en de gelaagde karaktertekening.
-
Rotten Tomatoes: 94% (critici), 92% (publiek)
-
Metacritic: 91/100
-
Letterboxd: 4.2/5
-
RogerEbert.com: ★★★★
Interessante weetjes
-
De openingsspeech van Patton (die nooit echt in deze vorm werd uitgesproken) is deels gebaseerd op echte quotes van de generaal.
-
George C. Scott wilde niet dat de beroemde monoloog als openingsscène zou worden gebruikt, omdat hij dacht dat niets de rest van de film kon overtreffen.
-
De Duitse generaal Rommel, die Patton bewonderde en bestudeerde, wordt in de film aangehaald maar verschijnt niet in beeld.
Eigen beoordeling
Patton is meer dan een oorlogsfilm; het is een karakterportret dat blijft boeien, mede dankzij het subtiele scenario en Scotts onuitwisbare prestatie. De film stelt de vraag of grote leiders altijd ook morele leiders zijn – en durft daar geen gemakkelijke antwoorden op te geven.
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️ (5 van 5 sterren)
Meer zien van Schaffner of Coppola? Bekijk ook Planet of the Apes (1968) of Apocalypse Now (1979) – beiden laten zien hoe oorlog en macht diep in de menselijke psyche snijden.
Bekijk op:
Karl Malden
Stephen Young